Mô hình Tháp học tập giúp ghi nhớ tới 90% những gì đã học

Tháp học tập (Learning Pyramid hay Cone of Learning) trong những năm 1960 – được phổ biến rộng rãi bởi Viện Nghiên cứu Giáo dục Mỹ – đã chỉ ra cách thức mà nhân loại học tập.

Kim tự tháp học tập là gì?

Kim tự tháp học tập là một trong những nền tảng quan trọng tìm ra được phương pháp học tập hợp lý nhất cho bản thân.

Theo đó, chúng ta chỉ nhớ được 5% những gì mình đã nghe giảng, nhưng có thể nhớ tới 90% những gì mình dạy cho người khác.

Mô hình này hướng dẫn bạn cách lưu trữ thông tin hiệu quả hơn.

Những con số được đề cập trong kim tự tháp có thể không chính xác tuyệt đối vì còn có độ sai lệch với từng cá nhân, nhưng phần đầu và phần cuối có thể nói là cực kỳ chính xác.

Cái nổi bật nhất được nêu lên từ kim tự tháp này chính là sự chênh lệch giữa các phương pháp học tập.

Kim tự tháp chỉ mức độ tiếp thu của người học theo các phương pháp khác nhau. Trong đó:

Bạn sẽ nhớ được 5% nội dung khi nghe một bài giảng (phương pháp truyền thống)
10% khi bạn đọc sách
20% từ các thiết bị nghe nhìn
30% từ các thiết bị mô phỏng (tương tự các phương pháp mang tính mô phỏng)
50% từ thảo luận nhóm (tương tự các phương pháp tham gia)
75% từ việc thực hành, tự trải nghiệm
90% thông qua việc dạy lại cho người khác

Vậy thì, chúng ta cần học thế nào để có được hiệu quả cao nhất?

Sách vở, các bài giảng trên lớp, video… đều là những phương pháp học tập không có sự tương tác và kết quả là 80 – 95% kiến thức đi vào tai này nhưng lại rơi rụng ở tai kia.

Vấn đề ở đây là thay vì bắt ép não bộ phải ghi nhớ thông tin qua những phương thức thụ động như vậy thì chúng ta nên tập trung thời gian, năng lượng và nguồn lực vào những phương pháp mang tính chất thực hành nhiều hơn, mang lại hiệu quả cao hơn trong một khoảng thời gian ngắn hơn.

Tức là bạn càng chủ động tham gia phân tích thông tin thì càng có khả năng ghi nhớ tốt hơn.

Điều này có nghĩa là:

– Nếu bạn muốn học ngoại ngữ thì bạn cần tập trung nói chuyện với người bản địa và nhận phản hồi ngay lập tức từ phía họ thay vì chỉ học trên các ứng dụng di động

– Nếu bạn muốn giữ dáng thì hãy luyện tập trực tiếp với các huấn luyện viên thể hình thay vì xem các video hướng dẫn trên YouTube

Nếu bạn muốn học trượt tuyết, bạn không thể học gì nhiều từ bài giảng lý thuyết. Bạn chỉ có thể biết trượt tuyết khi xỏ chân vào đôi giày trượt và bước ra sân

Hiểu biết là chưa đủ, chúng ta cần áp dụng. Mong ước là chưa đủ, chúng ta cần phải làm

Goethe

Nếu xét trong học tập của học sinh, kim tự tháp này có ý nghĩa như thế nào?

Kim tự tháp học tập là nền tảng cho việc xây dựng phương pháp học tập trong lớp học. Ngày nay người ta càng ngày càng ưa chuộng phương pháp học tập hiện đại thay vì kiểu truyền thống là chỉ nghe giảng đơn thuần.

Không chỉ giáo viên cần nắm rõ kim tự tháp này để xây dựng bài giảng mà học sinh cũng cần hiểu về nó để chủ động học tập và thay đổi thái độ học tập.

Học sinh, sinh viên Việt Nam hiện nay vẫn còn quen thuộc với phương pháp dạy học truyền thống, tức là cô giảng, trò nghe và chép.

Có một nghịch lý là khi cô giảng thì có thể trò không tập trung lắng nghe mà nói chuyện riêng trong lớp, nhưng đến lúc giáo viên cho thời gian để thảo luận, thì lớp học lại vô cùng yên tĩnh.

Việc trao đổi, thảo luận nhóm sẽ giúp bạn củng cố tới 50% kiến thức, vì thế đừng bỏ lỡ những cơ hội như vậy để không phải hối tiếc.

Do đó, dạy và học theo phương pháp hiện đại cần có ba quá trình này:

– Giới thiệu khái niệm (Introduction): Bằng lời giảng của giáo viên, bằng việc yêu cầu học sinh đọc thành tiếng thông tin trong bài và học qua thiết bị nghe nhìn với hình ảnh và âm thanh minh họa sống động (20%)

– Dạy khái niệm (Teaching): Sau khi học sinh đã đọc thông tin, có thể yêu cầu học sinh trình bày lại theo trí nhớ, sau đó giáo viên đưa ra ví dụ để học sinh cùng thảo luận để đạt mục tiêu ‘thảo luận nhóm’ (50%)

– Áp dụng khái niệm (Application): Sau khi nắm lý thuyết, học sinh phải tự giải thích đúng sai, giảng giải lại kiến thức cho bạn khác và thực hành (90%)